GS.TSKH MAI THANH TÂN VIẾT VỀ SÁCH CỦA VŨ NHO

HỒ XUÂN HƯƠNG

Nhà phê bình văn học Vũ Nho là người có nhiều tâm huyết trong lĩnh vực văn học với hàng trăm đầu sách viết và dịch đã xuất bản, đặc biệt là các nghiên cứu về các bậc thi nhân nổi tiếng như Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương… Hôm nay tôi rất vui mừng nhận được cuốn “Hồ Xuân Hương, Đời và Thơ” do Vũ Nho gửi tặng.

Hồ Xuân Hương là một nữ sỹ tài ba hiếm có cuối thế kỷ 18, quê ở Quỳnh Lưu Nghệ An. Bà có tên thật là Hồ Phi Mai hay còn có nghĩa là Hoa mai bay trên hồ. Bà được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm” còn mãi lưu truyền. Năm 2021, cùng với Nguyễn Đình Chiểu bà được UNESCO vinh danh là "Danh nhân Văn hóa Thế giới". Có lẽ trong mỗi chúng ta không ai không thuộc ít nhiều những bài thơ của Hồ Xuân Hương và nghe những giai thoại về bà, tuy nhiên hiểu cặn kẽ về bà thì hầu như rất ít. Cho đến nay chỉ mới hai thế kỷ nhưng những tư liệu về cuộc đời và sự nghiệp văn chương của bà còn lại quá ít ỏi và còn nhiều mâu thuẫn. Đã có nhiều nghiên cứu về Hồ Xuân Hương song vẫn còn những tranh cãi. Sau công trình “Giải mã những bí ẩn nữ sĩ Hồ Xuân Hương” (2021) của nhà nghiên cứu Nghiêm Thị Hằng thì sự ra đời tác phẩm “Hồ Xuân Hương, Đời và Thơ” của Vũ Nho là những công trình nghiên cứu rất công phu, tâm huyết về Hồ Xuân Hương.

Cuốn sách dày 439 trang gồm phần Một nói về cuộc đời nữ sĩ Hồ Xuân Hương, phần Hai về thơ Hồ Xuân Hương và phần Phụ lục về một số nghiên cứu Hồ Xuân Hương.

Có thể nói Hồ Xuân Hương là hiện tượng tài năng, bản lĩnh và độc đáo trong xã hội, với lối làm thơ phá cách, ngôn ngữ bình dị và sáng tạo, ẩn dụ về câu chuyện, thái độ và thân phận con người, qua đôi mắt của một người phụ nữ bà đã bộc lộ được tiếng nói của thời đại mình. Chất phong tình, tâm thức phản kháng, khát vọng hạnh phúc, tự do là những biểu hiện rõ nét trong thơ Nôm Hồ Xuân Hương.

Cảm ơn Vũ Nho, cùng với Nghiêm Thị Hằng và nhiều học giả khác đã góp phần từng bước làm sáng tỏ cuộc đời và sự nghiệp thơ văn của Hồ Xuân Hương để bạn đọc thêm yêu quý và trân trọng bà chúa thơ Nôm có một không hai này