Làm anh
Phan Thị Thanh Nhàn
Làm anh khó đấy
Phải đâu chyện đùa
Với em gái bé
Phải "người lớn" cơ.
Khi em bé khóc
Anh phải dỗ dành
Nếu em bé ngã
Anh nâng dịu dàng
Mẹ cho quà bánh
Chia em phần hơn
Có đồ chơi đẹp
Cũng nhường em luôn
Làm anh thật khó
Nhưng mà thật vui
Ai yêu em bé
Thì làm được thôi
Lời bình của Vũ Nho
Làm anh khó bởi vì anh cũng còn đang bé, chỉ hơn em một vài tuổi thôi. Anh cũng đang còn trẻ con như là em bé. Làm anh đúng nghĩa, tức là anh phải vượt qua cái ngưỡng trẻ con của mình để sắm vai “người lớn”. Vì vậy mà khó đấy. Bởi vì anh đang là trẻ con thì anh cũng như mọi bé con, cũng ham ăn, ham chơi, quên mất chuyện nhường nhịn. Sắm vai anh, tức là phải biết dỗ em, dịu dàng nâng em ngã. Chưa hết, lại còn phải nhường em phần quà bánh lớn hơn, nhường đồ chơi đẹp nữa. Chính vì thế nên làm anh mới khó đấy, làm anh mới thật khó. Nhưng khó mấy thì cũng có cách để giải quyết, cũng có cách để khắc phục. Cái cách đó là bí quyết mà nhà thơ mách cho các bạn muốn làm anh (cả làm chị nữa, cũng vậy). Không phải hễ làm anh là toàn chịu “thiệt” đâu nha, toàn gặp khó đâu nha. Làm anh cũng có niềm vui (ấy là được em quý, được bố mẹ và mọi người khen ngợi). Bí quyết là gì?
Làm anh thật khó
Nhưng mà thật vui
Ai yêu em bé
Thì làm được thôi
Tình yêu em bé giúp cho việc làm anh (làm chị) trở nên việc có thể làm được! Bài thơ này còn lí thú ở chỗ khi suy rộng ra. Làm anh, (làm chị hay làm bề trên, làm lãnh đạo) là chuyện không dễ. Phải quan tâm, nhường nhịn, săn sóc em, (cấp dưới) chu đáo thì mới đáng mặt làm anh! Việc ấy thật khó!
Nếu có một chút góp cho nhà thơ để cho bài thơ không… làm cho người đọc lăn tăn thì chính là nên xem lại câu thơ: “Với em gái bé/ Phải “người lớn” cơ”. Nếu em là em trai bé thì chả nhẽ ông anh không là “người lớn” hay sao? Chỉ có “em gái bé” mới cần ông anh hay sao? (Tất cả các câu thơ sau nhà thơ đều viết chung là “em bé” rất chung cho cả em gái và em trai đó thôi). Vì thế, câu thơ ấy phải viết khác, chẳng hạn: Đối với em bé/ Phải “người lớn” cơ.
Dẫu vậy, bài thơ này nhiều năm được tuyển vào sách giáo khoa tiểu học. Đây là bài thơ hay, hóm hỉnh, nhẹ nhàng mà có tính giáo dục cao!
Hà Nội, tháng 12/2016
Người gửi / điện thoại