NGUYỄN ĐÌNH NHỮ dịch

鄧 瑢

ĐẶNG DUNG

(1373 - 1414)

Đặng Dung (1373 - 1414) là danh tướng nhà Hậu Trần trong lịch sử Việt Nam. Ông là người xã Tả Hạ, huyện Thiên Lộc, trấn Nghệ An (nay là huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh). Cha của ông là Đặng Tất, người theo phò vua Giản Định đế của nhà Hậu Trần, sau bị Giản Định đế giết chết cùng với tướng Nguyễn Cảnh Chân. Giận vì cha mình chết oan, Đặng Dung cùng Nguyễn Cảnh Dị (con của Nguyễn Cảnh Chân) rời đi, lập Trần Quý Khoáng tức vua Trùng Quang tiếp tục khởi nghĩa. Đặng Dung sau này bị bắt giải về Trung Hoa nhưng giữa đường đã tuẫn tiết để giữ tròn khí tiết. Ông có để lại một bài thơ: “Cảm hoài”, tỏ rõ lòng yêu nước và khí phách của mình, trong đó có những câu như: “Thù trả chưa xong đầu đã bạc. Gươm mài bóng nguyệt mấy thu nay“.

感 懷

世 事 悠 悠 奈 老 何

無 窮 天 地 入 酣 歌

時 來 屠 釣 成 功 易

運 去 英 雄 飲 恨 多

致 主 有 懷 扶 地 軸

洗 兵 無 路 換 天 河

國 仇 未 報 頭 先 白

幾 度 龍 泉 戴 月 磨

鄧 瑢

CẢM HOÀI

Thế sự du du nại lão hà

Vô cùng thiên địa nhập hàm ca

Thời lai đồ điếu thành công dị

Vận khứ anh hùng ẩm hận đa

Trí chủ hữu hoài phù địa trục

Tẩy binh vô lộ vãn thiên hà

Quốc thù vị báo đầu tiên bạch

Kỷ độ long tuyền đái nguyệt ma.

Đặng Dung

Dịch nghĩa:

NỖI LÒNG

Việc đời dằng dặc (ngổn ngang) mà ta già rồi, biết sao đây

Trời đất mênh mông nhập vào cuộc rượu hát nghêu ngao

Gặp thời thì anh hàng thịt, người câu cá cũng làm nên công trạng

Những muốn giúp chúa nâng trục trái đất mà xoay lại

Muốn rửa giáp binh mà không có lối để kéo song trời xuống

Thù nước chưa báo xong mà đầu đã sớm bạc

Đã bao phen mang gươm ra mài dưới bóng trăng.

Dịch thơ:

NỖI LÒNG

1.

Tuổi già bề bộn biết sao đây

Trời đất thu vào khúc hát say

Kẻ khó gặp thời lên cũng dễ

Anh hùng lỡ vận ngẫm càng cay

Vai nâng trái đất mong phò chúa

Giáp rửa sông Ngân khó kéo mây

Thù trả chưa xong đầu đã bạc

Gươm mài dưới nguyệt mấy thu nay.

1. Đ. N.

2.

Ngổn ngang thế sự, tuổi già

Mênh mông trời đất nhập ca say mềm

Gặp thời kẻ khó làm nên

Anh hùng lỡ vận đành rên hận đời

Những mong phò chúa xoay trời

Sông Ngân gột giáp kéo thời khó thay

Thù chưa trả, tóc sương bay

Gươm mài dưới nguyệt đã tầy mấy phen.

1. Đ. N.