THƠ R.GAMZATOV TRONG BẢN DỊCH THÁI XUÂN NGUYÊN

             DỊCH GIẢ THÁI XUÂN NGUYÊN

MНЕ В ДОРОГУ ПОРА

Дорогая моя, мне в дорогу пора,
Я с собою добра не беру.
Оставляю весенние эти ветра,
Щебетание птиц поутру.

Оставляю тебе и сиянье луны,
И цветы в тляротинском лесу,
И далекую песню каспийской волны,
И спешащую к морю Койсу.

И нагорья, где жмется к утесу утес,
Со следами от гроз и дождей,
Дорогими, как след недосыпа и слез
На любимых щеках матерей.

Не возьму я с собою сулакской струи.
В тех краях не смогу я сберечь
Ни лучей, согревающих плечи твои,
Ни травы, достигающей плеч

Ничего не возьму, что мое искони,
То, к чему я душою прирос,
Горных тропок, закрученных, словно ремни,
Сладко пахнущих сеном в покос.

Я тебе оставляю и дождь и жару,
Журавлей, небосвод голубой...
Я и так очень много с собою беру:
Я любовь забираю с собой.

Перевод с аварского Н. Гребнева
Москва: Искусство, 1965.

Dịch nghĩa:

ĐẾN LÚC ANH LÊN ĐƯỜNG

Em thân yêu, đã đến lúc anh phải đi,

Anh không mang theo mình một chút của cải nào.

Anh để lại những ngọn gió xuân này,

Những tiếng chim líu lo buổi sớm.

Anh để lại cho em sự rạng ngời của vầng trăng,

Và muôn hoa trong cánh rừng Tliarotin,

Và bài hát xa xôi của sóng biển Caxpi,

Và dòng sông Kôi-su đang vội vã chảy về biển cả.

Cả vùng núi cao, nơi có những vách đá cheo leo,

Với những dấu tích của mưa và giông tố.

Quý như dấu tích của những đêm thiếu ngủ và nước mắt

Trên đôi má thân yêu của những người mẹ.

Anh sẽ không mang theo mình dòng Sulak hiền hòa

Ở những nơi đó anh chẳng thể nào giữ được,

Cả những tia nắng để sưởi ấm bờ vai em,

Cả cỏ mọc cao chạm tới vai.

Anh không mang theo bất cứ thứ gì mà anh đã có từ xưa,

Những thứ mà nhờ chúng mà tâm hồn anh được lớn lên.

Những con đường mòn như chiếc đai chạy vòng quanh núi,

Vào mùa cắt cỏ luôn thoang thoảng một mùi ngan ngát.

Anh để lại cho em cả mưa tuôn và nắng cháy,

Cả đàn sếu và bầu trời xanh trong,

Và như thế, anh đã mang theo rất nhiều:

Anh chuẩn bị (gom nhặt) cho mình một thứ là tình yêu.

Dịch thơ:

LÚC ANH LÊN ĐƯỜNG

Em thân yêu, đến lúc anh lên đường,

Anh không mang theo chút gì của cải.

Ngọn gió xuân này anh xin để lại,

Cùng tiếng chim ríu rít buổi ban mai.

Để lại cho em ánh trăng rạng ngời,

Đóa hoa rừng Tliarotin thơm ngát,

Cả tiếng hát của biển Caxpi xa lắc,

Và dòng Kôisa về biển vội vàng.

Vách đá cheo leo nơi đồi núi bạt ngàn,

Cùng dấu tích của mưa và giông tố

Thân thương tựa vết quầng thâm thiếu ngủ

Và lệ khô trên đôi má mẹ già.

Không mang theo dòng Sulak hiền hòa,

Ở nơi đó anh làm sao gìn giữ,

Cả tia nắng sưởi bờ vai bé nhỏ

Và vạt cỏ mềm chạm tới bờ vai.

Những thứ ngày xưa, cũng chẳng mang theo

Dù nhờ chúng nuôi hồn anh khôn lớn.

Cả con đường như vành đai uốn lượn,

Cứ phảng phất mùi ngan ngát cỏ hương.

Gửi lại em nắng lửa với mưa nguồn,

Những đàn sếu và bầu trời xanh biếc,

Và như thế đã rất nhiều, anh biết

Anh mang theo mình trọn vẹn tình yêu.

Bản dịch từ tiếng Avar của N. Grebnhiev

Matxcơva, 1965

8. ЧТО БУДЕТ, ТО БУДЕТ

Три страстных желанья – одно к одному –
Душа во мне пламенно будит...
Ещё одну женщину я обниму,
А после – что будет, то будет.

Ещё один рог за столом осушу,
За это сам Бог не осудит.
Ещё один стих о любви напишу,
А после – что будет, то будет.

Я женщину обнял, но словно она
Не та, что светила надежде.
И уксусом кажутся капли вина,
И стих не искрится, как прежде.

И пущенный кем-то обидный хабар
Над горной летит стороною
О том, что угас моей лихости жар
И конь захромал подо мною.

Себя отпевать я не дам никому,
Покуда – пусть мир не забудет –
Ещё одну женщину не обниму,
А после – что будет, то будет.

Покуда ещё один рог не допью
И, каждое взвесив словечко,
Покуда стрелу не заставлю свою
Попасть в золотое колечко.

Я звёзды зажгу у стиха в головах,
И время его не остудит.
И вы удивленно воскликнете: «Вах!»
А после – что будет, то будет.

Dịch nghĩa:

ĐIỀU GÌ ĐẾN SẼ ĐẾN

Có ba điều khao khát nối tiếp nhau

Đang được đánh thức sục sôi trong tâm hồn tôi.

Tôi sẽ ôm thêm một người phụ nữ nữa,

Rồi sau đó, điều gì đến sẽ đến.

Tôi sẽ uống cạn một sừng rượu nữa trên bàn,

Vì điều này chính Chúa trời cũng không cấm.

Tôi sẽ viết thêm một câu thơ tình nữa,

 Rồi sau đó, điều gì đến sẽ đến.

Tôi đã ôm một người phụ nữ, mà dường như cô ấy

Không thắp sáng lên niềm hy vọng.

Và những giọt rượu có cảm giác như giấm,

Và câu thơ đã không còn lấp lánh như xưa.

Có ai đó đưa ra lời xúc phạm làm tôi buồn bực,

Đang lan truyền khắp núi đồi,

Về một điều rằng, đã tắt rồi nhiệt huyết của tôi.

Và bên dưới tôi là con ngựa đi khập khiễng.

Tôi sẽ không để cho ai mong muốn tôi chết đi,

Từ nay chỉ mong thiên hạ không quên tôi.

Tôi sẽ không ôm thêm một người phụ nữ nữa

Rồi sau đó, điều gì đến sẽ đến.

Từ nay tôi sẽ không cạn thêm một sừng rượu nào nữa,

Và, tôi sẽ cân nhắc từng từ một trong thơ,

Từ nay tôi sẽ không bắt buộc mũi tên của mình

Phải rơi trúng vào vòng vàng.

Tôi sẽ thắp sáng những câu thơ ở trong đầu,

Và thời gian sẽ không làm chúng nguội lạnh đi.

Và các bạn sẽ ngạc nhiên thốt lên: “Chà!”

Rồi sau đó, điều gì đến sẽ đến.

Dịch thơ:

ĐIỀU GÌ ĐẾN SẼ ĐẾN

Có ba điều khát khao đang sôi sục,

Đang ngày đêm đánh thức tâm hồn.

Thêm một nàng thiếu phụ tôi ôm hôn,

Rồi sau đấy, điều gì đến sẽ đến.

Tôi sẽ uống sừng rượu nữa trên bàn

Vì điều này chính Chúa trời không cấm.

Tôi cao hứng viết thêm bài thơ tình,

Rồi sau đấy, điều gì đến sẽ đến.

Tôi đã ôm nàng thiếu phụ, nhưng dường như

Nàng chẳng thắp trong tôi niềm hy vọng.

Những giọt rượu sao giờ chua như giấm,

Và lời thơ không đằm thắm như xưa.

Ai đó đặt điều xúc phạm đẩy đưa

Lời tráo trở bay khắp vùng núi biếc.

Rằng nhiệt huyết trong lòng tôi đã tắt,

Dưới chân tôi khập khiễng bước ngựa hồng.

Tôi không để ai có thể xem thường,
Từ nay sẽ để người đời mãi nhớ,

Sẽ không ôm thêm một nàng thiếu nữ

Điều gì đến rồi cũng sẽ đến thôi.

Từ nay, rượu chè tôi sẽ chẳng nhấp môi

Và trong thơ đắn đo từng chữ một,

Từ nay tôi cũng sẽ không bắt buộc

Mũi tên tôi phải rơi đúng vòng vàng.

Câu thơ trong đầu, tôi thắp sáng lên

Để thời gian không làm cho nguội lạnh.

Bạn sẽ ngạc nhiên thốt lên: “thật thánh!”

Điều gì đến rồi cũng sẽ đến thôi.