NGƯỜI THÍCH NGẮM MÂY BAY

Françoise Sagan – NGƯỜI THÍCH NGĂM MÂY BAY                                                

 

Mặc dù sinh ra trong một gia đình giàu có, Françoise  Quoirez (tên thật của  Françoise Sagan) không bắt chước niềm đam mê cuộc sống thượng lưu của mẹ lẫn đầu óc tính toán khôn ngoan của bố. Mẹ bà tên là Mary Quoirez, một người đẹp nổi tiếng, rất ngạc nhiên về con gái mình. Không những thế, bà không thừa hưởng nhan sắc của mẹ, thậm chí không tìm cách bù lại điều đó bằng trang phục. Françoise luôn luôn mặc những chiếc áo len rộng thùng thình, những chiếc váy bằng vải thô xấu xí và những chiếc quần dài sờn cũ, tóc chải qua loa. Suốt ngày bà nói về văn chương, thơ ca, nhắc đi nhắc lại tên tuổi các thủ lĩnh của những trào lưu văn học tiên phong: Camus, Proust, Sartre và Eluard.

Tốt nghiệp trung học phổ thông, Françoise e
vào học khoa ngữ văn Đại học Sorbonne và  thở phào nhẹ nhõm vì rốt được sống cuộc đời tự do. Tuy nhiên, bà không thích vùi đầu vào sách vở.          Đối với bà, những cuộc tụ tập với bạn bè trong các quán cà phê Paris hấp dẫn hơn việc học hành, ở đấy bà được gặp gỡ các “ngôi sao” của giới nghệ thuật. Giữa các nhà văn, hoạ sĩ, thi sĩ và nhạc sĩ tự do và tài năng, bà cảm thấy như cá gặp nước. Có thể, trong những cuộc trò chuyện hấp dẫn ở đây, bà nhặt được cốt truyện của cuốn tiểu thuyết đầu tiên trong cuộc đời mình “Buồn ơi, chào mi!”.

Sagan còn thích tốc độ, ham cờ bạc và cho rằng không có thuốc gì chữa bệnh u sầu tốt hơn là một vài li rượu mạnh. Bà vung tiền qua cửa sổ: giúp đỡ bạn bè; gặp kẻ hành khất ngoài đường bà vét túi đưa đến đồng xu cuối cùng. “Sở dĩ như vậy là vì tôi có gốc Nga! Bà cụ nội của tôi sinh ra ở Petersburg!”, -  Sagan giải thích tính ưa phiêu lưu, mạo hiểm và thói quen sống phóng khoáng của mình như vậy.
          Từ năm 14 tuổi,  Françoise đã gửi bản thảo của mình tới các toà soạn, nhưng liên tục bị từ chối, cho tới khi xuất hiện tiểu thuyết “Buồn ơi, chào mi!”. Bà bắt đầu viết cuốn tiểu thuyết này khi còn là sinh viên Đại học Sorbonne. Không hiểu bằng cách nào đó nó rơi vào tay ông René Juillard, chủ một nhà xuất bản lớn ở Paris. Vốn là người giàu kinh nghiệm, ngay lập tức, ông Juillard đánh hơi thấy mình đang cầm trong tay một bestsseler tương lai. Trên bìa chiếc cặp đựng tập bản thảo đánh máy là cái tên  Françoise Sagan nào đó lạ hoắc đối với ông. Nhân tiện cũng xin nói, Sagan lấy tên nữ nhân vật của nhà văn Proust, công nương Sagan de Boson  làm bút danh của mình. 
           Hẹn gặp nhau qua điện thoại, ông chủ xuất bản sốt ruột chờ đợi nữ văn sĩ mới. Ghi nhận phong cách đẹp, sự tinh tế về mặt tâm lý, tính ẩn dụ triết học sâu sắc của cuốn tiểu thuyết, và điều chủ yếu là
yếu tố tình dục xuyên suốt toàn bộ tác phẩm, ngài Juillard khoan khoái nghĩ tới cuộc gặp gỡ đầy thú vị với nữ văn sĩ. Thật ngạc nhiên biết bao, khi ông nhìn thấy một cô gái xuất hiện trên ngưỡng cửa phòng làm việc của mình: nhỏ bé, mảnh mai, với cái mũi nhọn và mái tóc bù xù.
Mãi rất lâu về sau ông chủ xuất bản vẫn không thể cắt nghĩa được vì sao cái cô gái mới 19 tuổi đầu này, cái con chuồn chuồn ngộ nghĩnh chưa có kinh nghiệm sống và chưa nếm trải mùi vị của tình yêu xác thịt này lại có thể viết như vậy! Nhưng dù sao cuốn sách cũng đã được xuất bản.

Tất nhiên, Juillard dự đoán rằng cuốn tiểu thuyết sẽ gặt hái được thành công, nhưng ngay cả một kẻ lõi đời như ông cũng không thể hình dung nổi tầm cỡ  niềm vinh quang đổ ập xuống cô gái trẻ chinh phục đỉnh Olympic văn chương này. Một năm sau, cuốn tiểu thuyết được dịch ra nhiều thứ tiếng và được in tới hàng triệu bản khắp thế giới. Còn một năm sau nữa, Hollywood đã mua bản quyền của Sagan để chuyển thể điện ảnh. Trở thành người sở hữu một gia tài lớn, Françoise băn khoăn tự hỏi: “Giờ đây mình biết làm gì với đống tiền như vậy?”. Và đến xin lời khuyên của bố.

          “Phải tiêu ngay lập tức! Tiền phù vân không mang lại hạnh phúc, đặc biệt là ở tuổi con”. Sagan chưa bao giờ là một cô bé ngoan ngoãn, nhưng lần này bà vui vẻ làm theo lời khuyên của bố và chẳng bao lâu bà tậu một biệt thự, một chiếc thuyền buồm và chiếc xe “Jaguar” đỏ chót.

          Một lần, ông Juillard mời Sagan tham gia cuộc hành trình Jerusalem – New-York trong khuôn khổ một chiến dịch quảng cáo. Tháp tùng bà là nhà nhiếp ảnh Philippe Charpentier. Không thể nói rằng Françoise thích anh chàng đẹp trai có thân hình cân đối, vạm vỡ, nhưng hoặc là do hoàn cảnh bắt buộc, hoặc do chặng đường mà đôi bạn trẻ phải vượt qua quá dài…Nói tóm lại, Philippe và Françoise trở nên gần gũi.

          Vào những ngày đó, quả thật Sagan ngất ngây trong hạnh phúc, bởi đây là mối tình đầu của bà! Nhưng một lần, trong buổi giới thiệu sách ở New York, bà tình cờ nghe được cuộc trò chuyện của hai vị khách đứng sau lưng mình: “Cậu nhìn kìa, cái con oắt Paris chơi trội trông như một con mèo hen! Đâu rồi sự tinh tế của nước Pháp mà người ta ca ngợi?”. Françoise nhìn Philippe và hiểu rằng anh ta cũng nghe hết…
Buổi tối hôm đó, Françoise ngồi trước gương rất lâu. “Phải chăng mình xấu xí đến thế?”, - bà thầm nghĩ. Chính lúc bấy giờ Françoise lần đầu tiên cảm nhận được rằng hạnh phúc của bà sẽ kéo dài không lâu. Quả vậy. Kết thúc chuyến đi – mối tình của họ cũng hết: Philippe tìm được một bạn gái mới và vĩnh viễn biến mất khỏi cuộc đời bà.

          Còn lại một mình, Françoise rơi vào trạng thái u sầu triền miên, và như thường lệ, bà bắt đầu tìm niềm an ủi trong rượu. Và sau đó, lấy lại nghị lực, bà viết cuốn tiểu thuyết thứ hai – “Cười nhạt”. Các nhà phê bình đánh giá nó chín chắn hơn tác phẩm thứ nhất của bà. Không có gì ngạc nhiên, bởi trong năm đó, chính bà đã trưởng thành lên rất nhiều.
          Năm 22 tuổi, Sagan suýt tử nạn. Một lần, trong trạng thái say xỉn, bà phóng xe như bay và đã đâm vào giải phân cách. Chiếc xe lao xuống rãnh, còn Sagan bị thương nặng. Khi bà nằm viện, một người quen cũ của bà, chủ xuất bản Guy Schoeller, đã đến thăm. Một lần, đang ngồi bên giường Françoise, ông Guy bỗng nói: “Này cô bé, tôi sẽ cưới cô làm vợ, trước khi cô phạm phải những điều ngu ngốc tiếp theo”.
          Nữ văn sĩ nổi loạn yêu tự do Sagan và ông chủ xuất bản Guy Schoeller “đứng đắn”, chững chạc, đáng tuổi cha bà, chung sống với nhau được một năm. Họ chia tay nhau sau một lần, khi trở về nhà, Françoise phát hiện ra một cảnh tượng thế này: vị phu quân đáng kính của bà đang ngồi trên đi-văng… đọc báo. Chỉ có thế thôi! Nhưng Sagan lại thấy điều đó là quá tầm thường, nhạt nhẽo.
           “Trời ơi, thật là buồn chán…”, - bà nghĩ thế, rồi lặng lẽ thu xếp hành lý và ra đi. Một thời gian sau, Françoise lại tiếp tục tìm kiếm hạnh phúc gia đình. Lần này, ý trung nhân của bà là anh chàng người Mỹ Bob Westhof, cựu lính dù, người mẫu và một nhà điêu khắc không thành đạt. Thậm chí họ đã có một con trai tên là Denis. Nhưng rồi cuộc hôn nhân này cũng kết thúc chóng vánh – bà lại không chịu được sự nhàm chán.

          “Cuộc sống gia đình – đó là… Vâng, nó giống như món măng tây trộn với dấm! Cái đó không dành cho tôi!”, - nữ văn sĩ tuyên bố với ông bạn Mỹ của mình, và, để lại đứa con trai cho các cô bảo mẫu, bà lại lao vào cuộc đời tự do.

          Tuy thế, đời Sagan có một người đàn ông mà bà không bao giờ thấy chán – đó là tổng thống Pháp bấy giờ François Mitterrand. Hơn nữa, bà rất tự hào về tình bạn lâu năm với ông, khâm phục sự chân thành và lòng nhân hậu của ông – những phẩm chất vốn không đặc trưng đối với các chính khách. Đến lượt mình, Mitterrand ngưỡng mộ tài năng văn chương của bà.
Họ thích ngồi đàm đạo với nhau vào những buổi chiều bên chai rượu vang đỏ và món vịt xào cam khoái khẩu của ngài tổng thống mà Sagan vui lòng chế biến.
          Nhiều phen Mitterrand đã cứu nữ văn sĩ thoát khỏi hiểm nguy. Một lần ở Colombia, nơi ông mời bà đến thăm chính thức,  Sagan bị viêm màng phổi cấp. Bà được đưa vào bệnh viện địa phương, Mitterrand đã huỷ bỏ tất cả các cuộc gặp để đến thăm bà. Nghe các bác sĩ nói rằng tính mạng của bà có thể bị đe doạ, tổng thống đã quyết định ngay lập tức đưa bà về Pháp trên máy bay riêng của mình, và chính điều đó đã cứu sống bà.
“Tôi sống như một kẻ đóng thế”, - nữ văn sĩ thường nhắc đi nhắc lại câu nói đó, và đó là sự thật. Còn một sự thật nữa là, mặc dù Sagan tham gia hoạt động từ thiện và xã hội rất tích cực, các cơ quan bảo vệ pháp luật luôn nghi vấn bà tàng trữ và phổ biến ma tuý… Chỉ có tình bạn thân thiết với chính tổng thống nước Pháp – François Mitterand - mới cứu bà khỏi tù tội.

           Françoise Sagan qua đời ngày 24 tháng 9 năm 2004 ở tuổi 69. “Tôi sợ nhất sự nghèo khổ và quên lãng”, - một lần bà nói, dường như linh cảm được kết cục số phận mình. Những năm cuối đời, bà không viết gì và sống trong cô độc. Tiền nhuận bút một thời rủng rỉnh giờ đã cạn, bà đã cầm cố ngôi nhà, bán ôtô , thuyền buồm, và “nợ như chúa Chổm”…Nữ văn sĩ sống ẩn dật trong một ngôi nhà nhỏ bên cạnh đàn chó luôn ngước nhìn bà với cặp mắt biết ơn. Bà không viết gì nữa. Chỉ đơn giản là ngắm những đám mây…

Trần Hậu